Per 1 januari 2025 is de wetgeving rondom Verklaringen Omtrent het Gedrag (VOG) in het onderwijs uitgebreid. Deze belangrijke wijziging richt zich specifiek op externe onderwijsaanbieders die binnen de school of onder verantwoordelijkheid van het schoolbestuur werkzaam zijn. De nieuwe wetgeving onderstreept het fundamentele recht van iedere leerling om onderwijs te volgen in een veilige leeromgeving. Scholen dragen deze verantwoordelijkheid niet alleen voor hun eigen personeel, maar ook wanneer zij externe partijen inschakelen voor bijvoorbeeld bijles of huiswerkbegeleiding. In deze blog lichten we de algemene wet- en regelgeving voor VOG’s in het onderwijs toe, beschrijven we de concrete implicaties van deze nieuwe wetswijziging en geven we een voorbeeld van een VOG-protocol om het algehele proces systematisch binnen de school te kunnen verwerken.

Huidige wetgeving: VOG’s voor onderwijspersoneel

De bestaande wetgeving stelt al duidelijke eisen aan het onderwijspersoneel. Momenteel geldt dat:

• Ieder personeelslid vóór benoeming een VOG moet overleggen
• Deze VOG niet ouder mag zijn dan 26 weken bij overlegging
• Het bevoegd gezag moet waarborgen dat niemand met een rechterlijk beroepsverbod lesgevende of onderwijsondersteunende taken uitvoert

Daarnaast geldt de VOG-plicht ook voor mensen die onderwijsondersteunende werkzaamheden verrichten en overblijfpersoneel. Voor vrijwilligers die niet vallen onder het overblijfpersoneel geldt geen wettelijke verplichting tot een VOG, maar het bestuur mag wel bepalen om van vrijwilligers een VOG een eisen.

Nieuwe wetgeving: uitbreiding naar externe onderwijsaanbieders

De wetswijziging voegt hier een belangrijk aspect aan toe. Vanaf januari 2025 gelden aanvullende eisen voor externe onderwijsaanbieders. De nieuwe wetgeving bepaalt dat het bevoegd gezag een VOG moet bewaren van personen die:

• Werkzaam zijn als of voor een particuliere onderwijsaanbieder
• Werkzaamheden verrichten die bijdragen aan het onderwijsleerproces
• Deze werkzaamheden uitvoeren:
  • In het schoolgebouw tijdens of aansluitend op de onderwijstijd, of
  • Onder verantwoordelijkheid van het bevoegd gezag

Met externe onderwijsaanbieders wordt dus geduid op externe partijen die in de school actief zijn, zoals:

• Muziekdocenten
• Sportinstructeurs
• Huiswerkbegeleiders
• Bijlesdocenten
• Aanbieders van examentraining
• Remedial teachers

Belangrijke nieuwe verplichtingen zijn:

• De VOG mag niet ouder zijn dan 6 maanden bij aanvang van de werkzaamheden
• Het bevoegd gezag moet jaarlijks, vóór aanvang van de werkzaamheden, de geldigheid controleren
• Een kopie van de VOG moet worden bewaard gedurende het schooljaar waarin de werkzaamheden plaatsvinden

Het belang van een gedegen VOG-protocol

Om deze nieuwe wetgeving correct te implementeren, is een degelijk VOG-protocol onmisbaar. Een goed protocol:

• Waarborgt de naleving van zowel bestaande als nieuwe wetgeving
• Biedt duidelijke richtlijnen voor alle betrokkenen
• Zorgt voor een systematische aanpak van VOG-controle en -administratie
• Draagt bij aan een veilige leeromgeving voor alle leerlingen

Bij deze blog is een voorbeeldprotocol toegevoegd dat scholen kunnen gebruiken als voorbeeld voor hun eigen VOG-beleid. Dit protocol is opgesteld op basis van de wet- en regelgeving, inclusief de nieuwe wijzigingen, en biedt een praktisch kader voor de implementatie van de nieuwe vereisten.

Door een volledig en degelijk VOG-protocol te implementeren, kunnen scholen zorgen voor een soepele overgang naar de nieuwe situatie en blijven zij voldoen aan hun belangrijke taak: het waarborgen van een veilige leeromgeving voor alle leerlingen.